Biến trở là một linh kiện điện tử quan trọng. Vậy biến trở là gì? Ký hiệu, phân loại, công dụng và cấu tạo của biến trở như thế nào? Những thắc mắc này của quý vị sẽ được giải đáp thông qua bài viết dưới đây của công ty P69. Mời bạn đọc theo dõi!

Biến trở là gì?

Biến trở (hay còn gọi là biến trở điện, biến trở điều chỉnh) là một thành phần điện tử được sử dụng để điều chỉnh độ điện áp hoặc dòng điện trong mạch điện. Nó bao gồm một cuộn dây dẫn được gắn vào một chiếc vòng xoắn, và thông qua việc điều chỉnh vị trí của vòng xoắn trong cuộn dây dẫn, ta có thể thay đổi tỉ lệ giữa đầu vào và đầu ra của tín hiệu điện.

Biến trở được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng điện tử, như điều chỉnh độ sáng của đèn chiếu sáng, tăng giảm âm lượng của loa, điều khiển tốc độ động cơ, và điều chỉnh nhiệt độ trong các thiết bị điện tử

Ký hiệu của biến trở

Ký hiệu của biến trở thường được đặt dưới dạng ký hiệu R, tiếp theo là một con số và đơn vị đo trở kháng (Ohm). Ví dụ: R1, R2, R3,… là các biến trở được đánh số để phân biệt trong mạch. Đơn vị đo trở kháng có thể được đặt ở cuối ký hiệu R, ví dụ R1K (1 kilo-Ohm), R10K (10 kilo-Ohm), R100K (100 kilo-Ohm), R1M (1 mega-Ohm) để chỉ định giá trị trở kháng của biến trở.

Cấu tạo của biến trở

Cấu tạo của biến trở có thể khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng của nó. Tuy nhiên, đa số các loại biến trở đều bao gồm các thành phần chính sau:

1. Cuộn dây dẫn: Là thành phần chính của biến trở, được làm từ các vật liệu dẫn điện như đồng, nhôm hoặc carbon. Cuộn dây dẫn này có khả năng dẫn điện và tạo ra trở kháng trong mạch điện.
2. Vòng xoắn: Là một chiếc vòng được gắn trên bề mặt của cuộn dây dẫn. Việc xoay vòng xoắn này sẽ làm thay đổi độ dài của đoạn dây điện trên đó, từ đó điều chỉnh giá trị trở kháng.
3. Bộ điều khiển: Là thành phần giúp điều khiển vòng xoắn di chuyển để thay đổi trở kháng. Các bộ điều khiển này có thể là các nút xoay, motor, động cơ servo hoặc các thiết bị khác tương tự.
4. Các phụ kiện kèm theo: Bao gồm các nút xoay, công tắc, đèn báo và các linh kiện khác giúp người dùng có thể điều khiển và sử dụng biến trở một cách dễ dàng.

Trong một số trường hợp, biến trở cũng có thể được thiết kế với nhiều cuộn dây dẫn và nhiều vòng xoắn để tăng khả năng điều chỉnh và cải thiện độ chính xác.

Phân loại của biến trở

Trong thực tế, ta sẽ gặp rất nhiều loại biến trở khác nhau. Có loại có kích thước nhỏ gắn trên bo mạch, cũng có những loại lớn hơn gắn riêng biệt như núm vặn,… Để phân loại biến trở, người ta chia thành 4 nhóm: biến trở con chạy, biến trở tay quay, biến trở than và biến trở dây cuốn. Đây là các loại biến trở thông dụng nhất hiện nay. Mỗi loại sẽ có những giá trị khác nhau, tuỳ theo mục đích sử dụng mà ta chọn loại biến trở phù hợp.

1. Biến trở con chạy

Biến trở là gì? Biến trở con chạy là gì? Cấu tạo của biến trở con chạy gồm lõi hình trụ và 1 sợi dây kim loại, 1 con chạy. Cụ thể, lõi hình trụ dài làm bằng sứ. Có một dây kim loại quấn quanh và một con chạy. Sợi dây kim loại thường làm bằng niken hoặc nicrom, có điện trở suất lớn. Khi con chạy trượt dọc theo cuộn dây, sẽ làm thay đổi số vòng của dây dẫn. Từ đó làm thay đổi giá trị của biến trở.

2. Biến trở tay quay

Biến trở tay quay là một loại biến trở được điều khiển bằng cách quay tay vặn. Biến trở tay quay có cấu tạo đơn giản, gồm một cuộn dây dẫn và một vòng xoắn, được gắn vào trên tay quay. Khi quay tay, vòng xoắn sẽ xoay và thay đổi độ dài đoạn dây điện trên đó, từ đó thay đổi giá trị trở kháng của biến trở.

Biến trở tay quay thường được sử dụng trong các mạch điện như điều khiển động cơ, điều khiển đèn chiếu sáng, điều khiển âm lượng của loa,… Với biến trở tay quay, người sử dụng có thể dễ dàng điều chỉnh giá trị trở kháng của biến trở trong phạm vi được thiết kế một cách dễ dàng, nhanh chóng và chính xác.

3. Biến trở than

Biến trở than, còn được gọi là biến trở trung gian, là một loại biến trở được sử dụng để giảm điện áp hoặc tăng dòng điện trong mạch điện. Nó được gọi là “biến trở than” vì cấu trúc của nó bao gồm một lõi từ được bọc bởi các lá thép thanh song song với nhau. Khi dòng điện chạy qua biến trở, các lá thép thanh sẽ cung cấp trở kháng cho dòng điện, từ đó giảm điện áp hoặc tăng dòng điện trong mạch.

Biến trở than thường được sử dụng trong các mạch điện công suất lớn như trong các hệ thống điện lưới, máy biến áp, động cơ điện, mạch hàn, các hệ thống điều khiển tốc độ motor,… Biến trở than có thể được điều chỉnh bằng cách thay đổi số lượng lá thép thanh hoặc bằng cách điều chỉnh khoảng cách giữa các lá thanh với nhau.

4. Biến trở dây cuốn

Biến trở dây cuốn là một loại biến trở được làm bằng cách cuốn dây dẫn xung quanh một lõi không dẫn điện, thường là bằng sứ, gốm hoặc nhựa. Biến trở dây cuốn thường được sử dụng trong các mạch điện tần số thấp, vì nó có thể chịu được dòng điện cao hơn so với biến trở cố định và có thể được thiết kế để có giá trị trở kháng thay đổi.

Biến trở dây cuốn thường được sử dụng trong các mạch điện như điều khiển tốc độ motor, nguồn điện, đèn chiếu sáng,… Nó có thể được sử dụng để giảm điện áp hoặc tăng dòng điện trong mạch điện. Tuy nhiên, biến trở dây cuốn có một nhược điểm là nó có thể phát sinh nhiều nhiễu điện từ, do đó cần phải được bảo vệ bằng các bộ lọc nhiễu.

Công dụng của biến trở hiện nay

Biến trở vẫn là một thành phần quan trọng trong nhiều mạch điện tử và có nhiều ứng dụng khác nhau trong cuộc sống hiện đại, bao gồm:

• Điều chỉnh độ sáng của đèn chiếu sáng: Biến trở được sử dụng trong các mạch điều khiển độ sáng của đèn chiếu sáng, cho phép người dùng có thể điều chỉnh độ sáng cho phù hợp với nhu cầu của mình.
• Tăng giảm âm lượng của loa: Biến trở được sử dụng trong các mạch âm thanh để tăng giảm âm lượng của loa, cho phép người dùng điều chỉnh âm lượng phù hợp với nhu cầu của mình.
• Điều khiển tốc độ động cơ: Biến trở được sử dụng trong các mạch điều khiển tốc độ động cơ, cho phép người dùng điều chỉnh tốc độ của động cơ phù hợp với yêu cầu của công việc.
• Điều chỉnh nhiệt độ trong các thiết bị điện tử: Biến trở được sử dụng trong các mạch điều khiển nhiệt độ để điều chỉnh nhiệt độ của các thiết bị điện tử, đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn.
• Ứng dụng trong mạch khuếch đại tín hiệu: Biến trở được sử dụng trong các mạch khuếch đại tín hiệu để điều chỉnh độ lớn của tín hiệu.
• Ứng dụng trong mạch lọc tín hiệu: Biến trở được sử dụng trong các mạch lọc tín hiệu để tạo ra các mạch lọc tần số thấp hoặc cao.
• Ứng dụng trong các thiết bị đo: Biến trở được sử dụng trong các thiết bị đo để điều chỉnh giá trị đo, đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy của kết quả đo lường.

Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và giải đáp miễn phí tại địa chỉ:

Thông tin liên hệ P69 – Nhà Thầu Cơ Điện M&E